پیشگیری و درمان:

اهداف درمان استرابیسم شامل حفظ دید، مستقیم کردن چشم‌هاو بازگرداندن دید دو چشمی است. بسته به علت استرابیسم، درمان ممکن است بصورت تجویز عینک، برداشتن کاتاراکت (آب مروارید) یا اصلاح سایر علل زمینه‌ای ایجاد انحراف و یا تغییر دادن موقعیت عضلات نامتعادل چشم باشد. اغلب بستن چشم بهتر جهت تقویت بینایی چشم آمبلیوپیک (چشمی که تنبلی دارد) در کودکان ضروری خواهد بود (شکل ۳-۶). اگر دید چشمی که انحراف داردضعیف بوده ولی هیچ آسیبی در پشت چشم وجود نداشته باشد، گذاشتن یک پوشش روی چشم سالم سبب می‌شود که کودک با استفاده از چشم منحرف شده، بینایی آن را بهبود بخشد. برخلاف کودکان، بستن چشم در بزرگسالان بی‌نتیجه خواهد بود.

اگر استرابیسم درمان نشود، حتی اگر تنبلی چشم درمان گردد تکامل دید و درک عمق در مغز رخ نخواهد داد. ضمنا با توجه به اینکه عمده انتقال احساسات و عواطف و ایجاد ارتباط بین انسانها از طریق چشم‌ها صورت می‌گیرد، مبتلایان به انحراف چشم در ایجاد ارتباط با دیگران دچار مشکل نخواهد شد.

در صورت نیاز، جراحی زمانی انجام می‌شود که دید چشم منحرف شده، بهبود یافته باشد. هرچه جراحی در سنین پایین‌تری انجام شود شانس تامین دید دو چشمی و درک عمق بیشتر خواهد بود.

جراحی استرابیسم در واقع ایجاد برشی کوچک در بافت پوشاننده چشم است که به چشم پزشک امکان می‌دهد تا به عضلات زیرین این بافت دسترسی پیدا کند. هیچ‌گاه و در جریان هیچ نوع عمل جراحی، کره چشم از محل خود خارج نمی‌شود. اینکه کدام عضلات تحت عمل جراحی قرار گیرند بستگی به جهت چرخش چشم دارد. گاهی اوقات نیز لازم است هر دو چشم تحت عمل جراحی قرار گیرد.

جهت جراحی استرابیسم در اطفال، بیهوشی عمومی ضرورت دارد در عوض جراحی بزرگسالان با بی‌حسی موضعی امکان پذیر است. در طول جراحی، ملتحمه (بخش شفافی که روی سفیدی چشم را می‌پوشاند) برای نمایانکردن عضلاتی که کنترل حرکات چشم را برعهده دارند کنار زده می‌شود. عضله با عقب کشیدن تضعیف شده و با کوتاه کردن تقویت می‌شود. این عمل سبب صاف شدن چشم شده و سپس ملتحمه به جای خود برگردانده و توسط بخیه‌های قابل جذب دوخته می‌شود (شکل ۴-۶).

کودک بعد از جراحی کمی احساس ناراحتی و درد می‌کند که می‌توان با ضد دردهای ساده آن را تسکین داد. قرمزی ایجاد شده در چشم نیز به تدریج ظرف چند هفته بهبود می‌یابد. علیرغم استفاده از بیهوشی عمومی کودکمی‌تواند در همان روز عمل از بیمارستان مرخص شود.

جراحی، دید کودک را بهبود نمی‌بخشد بنابراین ممکن است بعد از عمل همچنان نیاز به عینک و بستن چشم باشد.

جراحی‌های انحراف چشم بزرگسالان می‌تواند با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام شود و طی آن از بخیه‌های قابل تنظیم استفاده می‌شود که به طور دائم گره زده نمی‌شوند. اگر بعد از عمل همچنان انحراف چشم وجود داشته با تجویز قطره‌های بی‌حسی موضعی بخیه‌ها تا زمانی که چشم‌ها در وضعیت مناسب و صحیح قرار گیرند، تنظیم می‌شوند. استفاده از بخیه‌های قابل تنظیم شانس موفقیت جراحی را از ۷۰ درصد به ۹۰ درصد افزایش می‌دهد.

با وجود توضیحات فوق ممکن است در بعضی مواقع بعلت انحراف باقی مانده پس از جراحی بر حسب نظر پزشک، نیاز به تزریق داروی خاصی در عضله نیز وجود خواهد داشت. بیمار اغلب ظرف چند روز بعد از عمل بهبود یافته و به فعالیت‌های طبیعی‌اش برمی‌گردد.

گاهی اوقات در هر دو گروه کودکان و بزرگسالان ممکن است اصلاح انجام شده بیشتر یا کمتر از مقدار موردنظر باشد که در آن صورت انجام عملی دیگر ضرورت خواهد یافت.توصیه می‌شود جراحی اصلاحی استرابیسم هرچه سریع‌تر صورت گیرد زیرا شیرخوار به محض اینکه چشم‌هایش مستقیم شد امکان دید طبیعی و دید دو چشمی را پیدا خواهد کرد. از طرف دیگر لوچی چشممی‌تواند بر اعتماد به نفس کودک نیز نقشی منفی داشته باشد.