جراحی عیوب انکساری
چنانچه قدرت متمرکز کردن قرنیه، پنجره شفاف قسمت جلوی چشم، بیش از حد باشد، فرد نزدیک بین و در صورتی که این قدرت کمتر از معمول باشد شخص دوربینخواهد بود. جراحی عیوب انکساری توسط لیزر، با تغییرشکلقرنیه سبب تصحیح قدرت فوکوس کردن چشم میشود.
جراحان چشم حدود ۱۰۰ سال است که جراحیهایانکساری را برای درمان میوپی[1] (نزدیک بینی)، هیپروپی[2] (دوربینی) و آستیگماتیسم انجام میدهند. اما دهه گذشته شاهد رشد سریع و بهبود روشهای جراحی و استفاده از لیزر برای اصلاح عیوب انکساری بوده است. لیزر اشعهای باریک و پرقدرتی تولید میکند که برای تصحیح شکل قرنیه به کار میرود. جراحیهای عیوب انکساری توسط لیزر برای افراد زیر ۱۸ سال، افراد در سنین آب مروارید و برخی شمارهها مناسب نیست.
[1]. Myopia
[2]. Hyperopia
جراحیهای انکساری شامل چندین روش جراحی میباشد که برای کاهش یا حذف نیاز به عینک طراحی شدهاند. در جراحی توسط لیزر نیازی به بستری شدن در بیمارستان وجود ندارد. در این روشهاانحنای قرنیه تغییر داده شده در نتیجه برای اصلاح نزدیک بینی انحنای قرنیه کمتر و برای اصلاح دوربینی انحنای قرنیه افزایش مییابد. | به طور کلی روشهای اصلاح عیوب انکساری رامیتوان بهچهار دسته کلی تقسیم کرد:
1- تراش قرنیه: در این روشها با استفاده از لیزربخشی از بافت قرنیه برداشته میشود. این روشها شامل لیزیک[2]، کراتکتومی فوتورفراکتیو و لازک میباشند که برای اصلاح دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم کاربرد دارند. قبل از انجام هر کدام از انواع جراحیهایی که در بالا ذکر شده است باید چشم توسط قطرههای بیحسی چشمیبیحس شوند.
در کراتکتومی فوتورفراکتیو (شکل 3-۴)، پوشش سطحی قرنیه تراشیده شده و سپس لایه زیرین آن برای تصحیح در معرض ليزر قرار میگیرد. بافت جدید در بالای سطح قرنیهای که تصحیح شده است دوباره رشد میکند.ممکن است بعد از عمل جراحی برای چند روز احساس ناراحتی وجود داشته باشد.
شكل ۳-۴: فوتورفراکتیو کراتکتومی؛ در این روش لايه فوقانی قرنیه بطور کامل تراشیده شده و سپس لایه زیرین آن برای تصحیح در معرض ليزر قرار میگیرد. بافت جدید در بالای سطح قرنیهای که تصحیح شده است دوباره رشد میکند.
در لیزیک (شکل ۴-۴)، لايه فوقانی قرنیه به طوریکه هنوز اتصالاتی به قرنیه دارد با وسیلهای مخصوص بریده شده و کنار زده میشود. سپس لایه زیرین برای تصحیح شکل، در معرض ليزر قرار میگیرد و لایه برداشته شده بلافاصله سرجای خود برگردانده میشود. این روش تقریباً بدون درد بوده و بهبود سریع است. معمولاً تا چند روز از یک لنز تماسی نرم به عنوان پانسمان استفاده میشود.
شکل ۴-۴: جراحی لیزیک لایه فوقانی قرنیه به طوريكه هنوز اتصالاتی به قرنیه دارد با وسیلهای مخصوص بریده شده و کنار زده میشود. سپس لایه زیرین برای تصحیح شکل، در معرض ليزر قرار میگیرد و لايه برداشته شده بلافاصله سرجای خود برگردانده میشود.
لازک روشی مشابه کراتکتومی فوتورفراکتیو است که در آن اپیتلیوم قرنیه محفوظ میماند.
۲- قرار دادن ایمپلانت در قرنیه: در این روش حلقههایی در ضخامت و محیط قرنیه قرار داده میشود و بدین ترتیب نزدیک بینی اصلاح میگردد.
بیشترین کاربرد این شیوه برای درمان نزدیک بینی خفيف و همچنین بیماران دچار قوز قرنیه خفیف تا متوسط میباشد که استفاده از لیزر در آنها ممنوع است. با این شیوه نمیتوان دوربینی را اصلاح نمود.
۳- روشهای حرارتی: مانند کراتوپلاستی انتقالی(CK) که طی آن حرارت دادن محیط قرنیه با پروب CK باعث کوتاه شدن الیاف کلاژن تشکیل دهنده بافت قرنیه شده و دوربینی خفیف و متوسط را اصلاح میکند. از این روش برای اصلاح پیرچشمی نیز استفاده میشود اما در درمان نزدیک بینی کاربردی ندارد.
۴- روشهای برشی: از انجام برشهای شعاعی(RK) در قرنیه جهت اصلاح نزدیک بینی و آستیگماتیسم استفاده میگردد. این روش به دلیل عوارض بیشتر به خصوص دوربینی پیشرونده امروزه بندرت مورد استفاده قرار میگیرد.
روشهای دیگری از اصلاح عیوب انکساری وجود دارند که بر خلاف شیوههای قبلی بر روی قرنیه انجام نمیشود. این روشها شامل قرار دادن لنز داخل چشمی در بیماران دچار نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم بسیار شدید میباشد که کاندید مناسبی برای لیزر یا لیزیک نمیباشند. همچنین از این روشها برای اصلاح عیوب انکساری با مقادیر کمتر در بیمارانی که دچار نازکی قرنیه میباشند هم استفاده میگردد. در افراد مسن با توجه به احتمال شیوع بیشترآب مروارید قرار دادن لنزهای داخل چشمی با شماره مناسب پس از انجام عمل آب مروارید انجام میشود تا عیوب انکساری قبل از عمل از بین رفته و این بیماران پس از عمل نیاز به عینکهای قطور نداشته باشند. با این وجود ممکن است همچنان برای انجام کارهای دقیق مانند مطالعه یارانندگی در شب استفاده از عینک نازک لازم باشد.
در حال حاضر موفقترین روشهاشامل لیزیک،کراتکتومی فوتورفراکتیو و گذاشتن لنزهای داخل چشمی میباشد. در جراحیهای لیزری و همچنین جراحیهای غیر لیزری جهت اصلاح عیوب انکساری، هدف کاهش شماره چشم تا حد صفر میباشد.