محققان دانشگاه “جانز هاپکینز” موفق به تولید “شبکیه چشم” انسان با استفاده از سلولهای بنیادی شدند
زیستشناسان دانشگاه “جانز هاپکینز” آزمایشی را برای تشریح ساختار سلولهایی که باعث میشوند ما همهچیز را رنگی ببینیم، انجام داده اند، سلولهایی که میتوانند به عنوان یک راه درمانی برای بیماریهایی همچون کوررنگی و دژنراسیون ماکولای شبکیه چشم استفاده شود.
“کوررنگی” یک اختلال ارثی است که در آن فرد قادر به تشخیص یک یا برخی از رنگها نیست. در “دژنراسیون ماکولا” تاری یا از دست رفتن بینایی در مرکز میدان دید مطرح است.
شبكيه پرده ای نازك و حساس به نور است كه در بخش عقبی كره چشم قرار دارد و به عنوان داخلیترین لایه چشم، شامل سلولهای گیرنده نور و نورونها است. سلولهای گیرنده نور در شبکیه ۲ نوع هستند:
۱. سلولهای مخروطی که گیرنده نور هستند و انرژی نورانی را به پیام عصبی تبدیل میکنند.
۲. سلولهای استوانهای که بینایی در نور کم را امکانپذیر میسازند
به گفته رابرت جانسون، یکی از زیستشناسان دانشگاه جانز هاپکینز، شبکیه ای که در آزمایشگاه تولید شده است، مانند یک چشم واقعی و عادی است و این مدل، محققان را قادر میسازد بدون دخالت مستقیم در عملکرد چشم، در آزمایشگاه به مطالعه آن بپردازند.
از آنجا که تا کنون بیشتر تحقیقات در زمینه چشم روی موش و ماهی صورت گرفته است و هیچ کدام از این جانداران دیدی مانند دید انسان ندارند، این گروه تحقیقاتی با استفاده از سلولهای بنیادی، بافت چشم انسانی ساختند. این تحقیقات به منظور یافتن مسیری که این سلول ها برای توانایی ما در رنگی دیدن انتخاب میکنند، ادامه یافت و هدف مطالعه آنها تولید سلولهایی بود که سبب میشوند انسان رنگ های قرمز، آبی و سبز را تشخیص دهد. بعد از گذشت ماهها از رشد سلولها در آزمایشگاه و نمو بافت شبکیه چشم، ابتدا سلولهای مخروطی آبی، پس از آن قرمز و در نهایت سلول های سبز ظاهر شدند.
محققان با توجه به نقش تعیین کننده هورمون تیروئید در تمایز سلول ها به گیرنده های نور سبز، آبی یا قرمز و همچنین تاثیر میزان اُفت یا جریان این هورمون در تشکیل این سلولهای مخروطی، این گونه پیشنهاد کردند که نوزادان زودرسی که سطح هورمون تیروئید آنها پایین است، مبتلا به اختلالات بینایی میشوند.