ناخنک یا تریژیوم چیست؟
ناخنک یک ضایعه مثلثی است که از سفیدی چشم (ملتحمه) در بخش داخلی چشم روی قسمت شفاف چشم (قرنیه) کشیده میشود . این ضایعه ناشی از رشد خوش خیم بافت پیوندی و رگهای ملتحمه است. ناخنک معمولاً ابتدا به صورت یک سفیدی روی ملتحمه ایجاد میشود که به تدریج به سمت قرنیه رشد میکند. به علت وجود رگهای زیاد معمولاً رنگ ناخنک صورتی یا قرمز است. ناخنک گاهی ملتهب شده و باعث سوزش و خارش و اشک ریزش میگردد. در بعضی مواقع ناخنک رشد زیادی کرده و تا وسط قرنیه میرسد و در نتیجه جلوی دید را میگیرد؛ به علاوه ناخنکهای کوچکتر هم میتوانند با تغییر شکل قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم شوند و دید افراد را تار کنند.
علل:
اگرچه علت بیماری دقیقا مشخص نیست ولیکن نور آفتاب، هوای خشک و گرم، گرد و غبار و زمینه ارثی را از عوامل موثر در ایجاد آن میدانند.
علایم و نشانهها:
در صورت کوچک بودن ناخنک، به غیر از اختلال در زیبایی و ظاهر، علامت یا مشکل دیگری دیده نمیشود؛ ولی در صورت رشد زیاد میتواند باعث اختلال در دید و یا عفونت گردد.
تشخيص:
در هنگام معاینه چشم توسط پزشک، ناخنک به راحتی قابل تشخیص است.
پیشگیری و درمان:
اشعه ماوراء بنفش خورشید در ایجاد ناخنک مؤثر دانسته شده است. بنابراین توصیه میشود افرادی که در مناطق آفتابی زندگی میکنند و مدت زیادی در معرض تابش آفتاب قرار دارند حتماً از کلاههای لبهدار و عینک آفتابی استفاده کنند. همچنین باد شدید و گرد و خاک ممکن است با تحریک چشم در ایجاد ناخنک مؤثر باشد.
در افرادی که ناخنک دارند معمولاً ورود آب به چشمها (در موقع شستن صورت یا حمام کردن) باعث تحریک چشم و ایجاد سوزش و قرمز شدن چشمها میگردد. بنابراین این افراد باید دقت کنند که حتی الامکان آب وارد چشمشان نگردد.
اگر ناخنک کوچک باشد و ظاهر ناخوشایندی نداشته باشد و باعث قرمزی و سوزش چشمها نشود نیاز به درمان خاصی ندارد. چنانچه ناخنک ملتهب شده، ایجاد سوزش و قرمزی در چشم کند مصرف قطرههای اشک مصنوعی به صورت مکرر ممکن است باعث تسکین علائم گردد. در مواردی که ناخنک التهاب شدیدی پیدا کرده است میتوان با نظر چشم پزشک یک دوره درمان با قطرههای استروئیدی (کورتون) یا سایر قطرههای ضد التهابی را تجربه کرد.
در مورد ناخنکهای بزرگتر که از لحاظ ظاهر و زیبایی آزار دهنده هستند و یا با ایجاد آستیگماتیسم باعث تاری دید شدهاند میتوان برای برداشتن ناخنک از جراحی استفاده کرد؛ البته اگر ناخنک به صورت ساده برداشته شود احتمال عود آن زیاد است. در افراد جوان و افرادی که ناخنک ملتهب دارند در نیمی از موارد عود دیده میشود. عمل جراحی میتواند تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام گیرد. بنا به صلاحدید پزشک قطرههای چشمی ضدعفونت و ضدالتهاب تا چندین هفته پس از عمل جراحی باید توسط بیمار استفاده شود. قرمزی مختصر در ناحیه عمل شده معمولاً ظرف ۲ تا ۳ ماه بطور کامل از بین میرود. برخی داروهای ضد ناخنک بسیار سمی میباشند، لذا در صورت تجویز، بیمار باید مرتبا توسط پزشک ویزیت شود تا از عوارض دارو جلوگیری گردد.
در ناخنکهای خیلی بزرگ که مرکز قرنیه را هم درگیر کردهاند علاوه براقدامات فوق ممکن است پیوند لایهای قرنیه برای اصلاح شكل قرنیه نیز لازم باشد.
توصیهها:
ـ جهت جلوگیری از آثار سوء اشعههای خورشید حتماً از عینک آفتابی استفاده کنید.
ـ از کار طولانی در محیطهای گرم و خشک و پرگرد و غبار تا جای ممکن پرهیز کنید.
ـ از مصرف قطرههای مختلف بدون تجویز چشم پزشک خودداری کنید.
ـ قطرههای ضدالتهاب معمولاً دارای عارضه هستند و حتماً باید توسط پزشک تجویز شوند.
لازم به ذکر است که برخی از تومورهای چشمی ممکن است در ابتدا با ناخنک اشتباه شوند. پس در مواردی که ناخنک رشد خیلی سریعی دارد و یا مکررا عود میکند حتماً باید با چشم پزشک خود مشورت کنیم.