پارگی شبکیه چیست؟
در این پست می خواهیم در خصوص پارگی شبکیه و جداشدگی شبکیه اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم
برای اینکه بدانید جداشدگی و پارگی شبکیه چیست لازم است که در ابتدا با ساختار پرده شبکیه و عملکرد آن آشنا شوید.
کارکرد چشم انسان چیزی شبيه به کارکرد دوربين عکاسي میباشد. عدسي چشم که در جلوي چشم قرار دارد، نور را بر روي پرده شبکيه متمرکز ميکند. پرده شبکیه داخلیترین لایه کره چشم است که کار اصلی آن با توجه به حضور سلولهای حساس به نور در این پرده، درک و احساس نور است. پس از تابش نور به چشم و تمرکز آن بر روی شبکیه چشم، این سلولها نور را به پیامهای عصبی تبدیل می کنند که از طریق راه های عصبی به مغز میرسند و در این زمان شخص احساس دیدن میکند. این پرده شبکیه در مقایسه با دوربین های عکاسی دیجیتال کارکردی مشابه به سنسور نورگیر که در پشت لنز دوربین قرار گرفته٬ دارد.
جداشدگی شبکیه چیست؟
جداشدگي پرده شبكيه به حالتی گفته میشود که شبکيه از محل طبیعی خود کنده شود. زماني که پرده شبکيه جدا شود، عملکرد آن دچار مشکل میشود و در نتيجه بينائي شخص تار مي شود. مشكل جداشدگي پرده شبكيه را باید جدی گرفت زيرا در صورت عدم درمان ، تقريبا در اکثر موارد منجر به كوری خواهد شد.
پارگی شبکیه چیست؟
همانطور که قبلا در مطلب مگس پران توضیح داده ایم زجاجیه در واقع مایع ای ژله ای می باشد که بخش زیادی از داخل کره چشم را پر کرده و نقش آن حفظ ساختار کروی چشم و تثبیت مکان شبکیه در جایگاه خود میباشد. ساختار زجاجیه یک شبکه اسفنجی متشکل از رشتههای بسیار ظریف که مقادیر فراوان آب و مواد محلول را در خود جای داده و به آن حالت ژلهای بخشیده شکل گرفته است. زمانی که سن شخص بالا میرود، امکان دارد زجاجیه از محل هاي اتصال خود به پرده شبکيه در قسمت هاي خلفي چشم فاصله بگیرد. قالبا زجاجيه بدون ایجاد مشکلي از شبکیه جدا ميشود. اما مواردی نیز وجود دارد که زجاجيه طوري از پرده شبکيه جدا مي شود كه این جدا شدگی شبکیه باعث پارگي و ایجاد سوراخ در يک یا چند جاي شبکیه ميشود. این پارگی شبکیه و ایجاد سوراخ موجب نفوذ زجاجیه به پشت پرده شبکیه و ایجاد جدا شدگی بیشتر شبکیه میشود.
اصلی ترین دلیل پارگی شبکیه جرقه و تاری دید است
احساس جرقه در چشم یا مگس پران، مهم ترین علامت جداشدگی یا پارگی شبکیه است و باید با مشاهده آن به سرعت به چشم پزشک متخصص مراجعه کرد.
دیگر دلایل جداشدگی یا پارگی شبکیه
جداشدگی یا پارگی شبکیه داری سه نوع مختلف میباشد:
۱.ایجاد سوراخ و پارگی در شبکیه
۲.کشیدگی شبکیه
۳.جمع شدن مایع زیر شبکیه
نوع ایجاد سوراخ و پارگی شبکیه چشم بسیار شایعتر است که از مهم ترین دلایل ایجاد آن ضربه ها هستند. پس قطعا بعد از هر نوع ضربه به سردر صورت هر گونه علائم چشمي از جمله تاري ديد بخصوص در افراد نزديك بين به سرعت به چشم پزشک متخصص مراجعه نمایید، زیرا درمان صدمه جزئی اولیه وارد شده بسیار ساده تر است و اگر به آن بی توجهی کنید ممکن است منجر به جداشدگی پرده شبکیه شود و صدمات بیشتری به چشم شما وارد شود.
یک دلیل دیگر ایجاد پارگی شبکیه نوع اول، میتواند جدا شدن مایع ژله ای زجاجیه داخل چشم باشد که با افزایش زمان و گذشت سن ممکن است از شبکیه جدا شود. افراد نزدیک بین بیشتر در معرض این نوع میباشند.
در نوع سوم پارگی٬ شبکیه چشم به دلایل گوناگون از جمله رشد عروق نابجا در سطح شبکیه چشم و انقباض آن به وجود میآید که موجب کشیدگی شده و شبکیه را از جای خود جدا مینماید. یکی از دلایل این نوع پارگی شبکیه، دیابت است که عروق را تحت تاثیر قرار داده موجب کاهش اکسیژن در برخی نواحی شده در نهایت باعث تشکیل بافتها و رگهای جدیدی داخل چشم میشود و به دنبال انقباض٬ این بافت جدید امکان دارد شبکیه را با خود کشیده و باعث جدایی شبکیه شود. به همین دلیل توصیه میشود افراد دیابتی دائما تحت نظر چشم پزشک باشند٬ حتی اگر علامتی ندیده اند.
روش های درمان پارگی شبکیه
در مراحل اولیه که سوراخ با پارگی کوچکی در شبکیه به وجود آمده، با لیزر کردن دور آن یا روش کرایو (یخ زدن) بهبودی حاصل میشود، اما در موارد حاد، تنها راه درمان جراحی است که به کمک آن لایه شبکیه به جای اصلی خود میچسبد. پس از عمل جراحی، معاینات منظم و پیگیر باید ادامه یابد.
سلولهای حساس به نور که در شبکیه چشم قرار دارند و کار ارسال پیام عصبی به قسمت بینایی مغز را بر عهده دارند، از بافت زیرین خود یعنی مشیمیه تغذیه میکنند که در نتیجه جدایی شبکیه از این بافت، این سلول های حساس دچار کمبود اکسیژن میشوند. لذا هر چه درمان جداشدگی شبکیه دیرتر صورت گیرد، احتمال آسیب بیشتر است.
یک دهم درصد افراد جامعه به جداشدگی شبکیه مبتلا هستند و به خاطر ساختمان چشم و خطرات موجود، ابتلای آن در سنین پایین نادر است، اما نوزادانی که با وزن زیر یک و نیم کیلوگرم به دنیا میآیند، باید حتما از نظر بینایی بررسی شوند.