ليزيك (LASIK)

تاریخچه:

در سال 1991 دكتر يوناس پاليكاريس در هراكليون كرت (يونان) اولين كسي بود كه با استفاده از دستگاه ميكروكراتوم لايه نازكي از قرنيه را برداشت و سپس با استفاده از ليزر اكسايمر بخشي از بافت قرنيه را تراش داد. با ابداع ليزيك اين عمل به سرعت عموميت يافت و در بسياري از مراكز جايگزين ساير روشها مانند RK (برش قرنيه) و PRK (ليزر) گرديد، گرچه امروزه اين روش ها هر كدام كاربردهاي خاص خود را نيز دارند.

تکنیک عمل

در عمل ليزيك دو عمل با هم تركيب ميشوند تا عيب انکساري اصلاح شود. نخست با استفاده از يك وسيله اتوماتيك بنام ميكروكراتوم لايه نازكي از قرنيه برداشته مي‏شود. وجود اين لايه نازك اجازه بهبود سريع ديد و كاهش ناراحتي‏هاي پس از عمل را مي‏دهد. امروزه از انواعي از ليزر جهت برداشتن اين لايه هم استفاده مي شود.سپس با استفاده از ليزر اكسايمر كه با كنترل كامپيوتر صورت ميگيرد قرنيه تراش داده ميشود و به اين ترتيب عيب انکساري اصلاح مي‏گردد. ليزر اكسايمر از جنس نور ماوراي بنفش مي‏باشد و همان ليزري است كه در عمل پي.آر.كي (ليزر) مورد استفاده قرار مي‏گيرد. لايه نازك محافظ پس از تراش قرنيه به جاي اوليه خود باز گردانده ‏شده، بدون اينكه نياز به بخيه باشد پس از چند دقيقه در محل خود چسبيده و محكم مي‏شود، بنابراين به پانسمان هم نيازي نيست.كل زمان اين عمل براي هر چشم كمتر از 10 دقيقه ميباشد و بيمار ضمن عمل احساس درد نمي‏كند. بهبود ديد سريع بوده و با درد كم يا بدون درد همراه مي‏باشد. قطره‏هاي چشمي پس از عمل فقط براي يك هفته استفاده مي‏شود. ليزيك يك روش موثر براي اصلاح نزديك‏ بيني‏هاي متوسط و شديد است. از نظر كارايي مي‏توان ليزيك را موفق‏ترين روش اصلاح عيب انکساري دانست. همچنين آستيگماتيسم‏هاي همراه با نزديك‏بيني نيز با اين روش اصلاح مي‏گردند. اين عمل براي درمان دوربيني و آستيگماتيسم همراه با آن كاربرد دارد. ميزان موفقيت در اين نوع عيب انکساري كمتر مي‏باشد.

نتایج:

تقريبا هركسي كه تحت عمل جراحي قرار ميگيرد ميخواهد بداند كه شانس بدست آوردن نتيجه رضايت بخش چقدر است. براي نزديك‏بيني كم و متوسط (تا 7- ديوپتر) در حدود 95% بيماران ديد بدون عينك 10/5 تا 10/6 يا بيشتر را به دست مي‏آوردند و 85% شانس ديد بدون عينك 10/8 تا 10/9 يا بهتر را دارند. اين بدان معناست كه وابستگي افراد به ميزان بسيار بالايي به عينك كم شده اما ممكن است براي انجام كارهاي دقيق‏تر چشمي مانند رانندگي، علي‏الخصوص در شب به يك عينك با شماره كم نياز داشته باشند.

براي ميوپي بالا (بالاي 7- ديوپتر) در حدود 85% بيماران ديد بدون عينك10/5 تا 10/6 يا بهتر و70% ديد بدون عينك 10/8 تا 10/9 يا بهتر بدست مي‏ آورند.

مزایا:

بهبود سريع : اغلب بيماران پس از يك يا دو روز مي‏توانند به فعاليت‏هاي روزمره باز گردند. غالبا درد وجود ندارد و بعد از 24 ساعت ديد مفيدي ايجاد مي‏شود. در آر.كي. (برش قرنيه) و پي.آر.كي. (ليزر) ناراحتي‏ها بيشتر است.

تصحيح طيف وسيعي از ميوپي: با استفاده از ليزيك حدود 12 ديوپتر نزديك‏بيني را مي‏توان بخوبي اصلاح كرد. در حاليكه استفاده از پي.آركي. (ليزر) براي نمره بالا (بيش از 7 ديوپتر) مي‏تواند منجر به كدورت قرنيه، كاهش ديد و بازگشت بخشي از نمره چشم شود. همچنين عمل آر.كي. (برش قرنيه) معمولا قادر به اصلاح بيش از 5 تا 6 ديوپتر نيست.

قابليت تكرار: در مورد تصحيح كمتر از حد با عمل ليزيك، ميتوان با بلند كردن لايه نازكي كه در طي عمل اول ايجاد شده و ليزر مجدد، اين عمل را تكرار كرد. بهبودي مانند عمل اول سريع است.

پايداري طولاني مدت اثر عمل: اغلب مطالعات نشان مي‏دهد كه در عرض 6-3 ماه نمره چشم ثابت مي‏شود، چرا كه پس از اين مدت تغيير ناچيزي در ساختمان قرنيه و ترميم متعاقب آن ايجاد مي‏شود.

حفظ ساختمان طبيعي قرنيه: لايه نازك برداشته شده بعد از چند روز كاملا محكم مي‏گردد، به شكلي كه با پلك ‏زدن يا مالش چشم جابجا نمي ‏شود. در عمل ليزيك بر خلاف عمل آر.كي. يا برش قرنيه، ستحكام قرنيه و مقاومت آن در مقابل ضربه كاهش نمي‏يابد‏‏.

عدم ايجاد كدورت: بر خلاف پي.آر.كي. (ليزر) كه در نمره‏هاي بالا احتمال كدورت قرنيه در آن وجود دارد، در عمل ليزيك هيچگونه كدورتي در قرنيه ايجاد نمي‏شود.

عدم نياز به استفاده طولاني مدت از قطره‏هاي چشمي: در عمل ليزيك بر خلاف پي.آر.كي. نيازي به كنترل ترميم زخم با استفاده از قطره‏هاي استروييدي نيست. بيماران ليزيك معمولا بيش از يك هفته به دارو نياز ندارند.

معایب:

عمل ليزيك نيازمند جراح ماهر است. بخاطر پيچيدگي عمل، تجربه كافي براي حصول نتيجه مناسب لازم است. چشم پزشكان نور به عنوان پيشگامان اين عمل در ايران، هزاران عمل ليزيك را با نتايج عالي انجام داده‏اند و در اين زمينه ايران از جمله كشورهايي است كه تجربه بسيار زيادي دارد.

قيمت وسايل گران است. قيمت دستگاه ليزر و وسايل مورد نياز 400 ميليون تومان و هزينه نگهداري سالانه آن حدودا 50 تا 100 ميليون تومان است. با تغييرات سريع تكنولوژي، ليزرها را بايستي اغلب به روز كرد و تمامي اين هزينه به كلينيك تحميل خواهد شد.

توصیه ها و مراقبت های قبل از جراحی لازک:

  • شب قبل از عمل ، لبه پلک ها و مژه ها را با آب ولرم و یک قطره شامپوبچه شستشو دهید.
  • بانوان محترم از دو روز قبل از عمل به هیچ عنوان از هیچگونه مواد ارایشی چشم و صورت استفاده ننمایند.
  • در صورتی که قبل از عمل از لنزهای تماسی استفاده می نمایید حداقل از لنزهای سخت به مدت ۲ هفته و لنز های نرم به مدت یک هفته قبل از عمل استفاده نفرمایید.
  • نکته: در صورت وجود چسبندگی پلک ها و ترشحات حتما پزشک خود را مطلع فرمایید.
  • شب قبل از عمل استراحت کافی و کامل داشته باشید.
  • به هیچ عنوان در روز عمل از عطر و ادکلون برای صورت و لباس ها استفاده نفرمایید.
  • استحمام قبل از عمل لازم است چون چند روز بعد از عمل نمی توان شستشوی صورت داشته باشید.
  • اعمال جراحی لیزیک و لازک نیازی به ناشا بودن ندارد، خواهشمند است قبل از مراجعه حتما غذای سبک میل نمایید.
  • پس از انجام اعمال لیزیک و لازک قادر به رانندگی نخواهید بود، در صورتیکه با وسیله نقلیه شخصی مراجعه می کنید حتما یکنفر همراه داشته باشید. به هیچ عنوان از موتور سیکلت استفاده نفرمایید.
  • جراحی با بیحسی بوسیله قطره است و حین عمل دردی احساس نمی کنید.
  • طول عمل حدود ۱۰ دقیقه است، ولی بدلایل مختلف ممکن است حدود دوساعت یا بیشتر در کلینیک توقف داشته باشید.

بعد از لیزر به توصیه های زیر توجه نمایید تا عمل شما نتیجه مطلوبی داشته باشد:

  • به مدت یک هفته از مالش آرام و به مدت یک ماه از مالش شدید چشم خودداری نمایید.
  • حتی الامکان از شستن صورت تا قبل از برداشتن لنز بپرهیزید و استحمام از فردای بعد از برداشتن لنز البته بدون مالش چشم و دور آن بلامانع است. در صورت نیاز به شست و شوی صورت یا استحمام بایستی چشم کاملا بسته باشد تا لنز از چشم خارج نشود.
  • تا ۴ هفته از شنا کردن بپرهیزید و بعد از آن نیز بهتر است تا مدتی از عینک های مخصوص برای شنا کردن استفاده نمایید . تا ۳ماه شیرجه در شنا ممنوع است.
  • بعد از عمل داروهایی برای شما تجویز می گردد که باید طبق دستور پزشک خودتان، مرتب مصرف کنید.
  • درد، حساسیت به نور، خارش، سوزش مختصر و اشک ریزش بعد از عمل، ورم پلک ها در چند روز اول طبیعی است . از داروها طبق دستور پزشک استفاده نمایید. بخاطر کم کردن درد از کمپرس سرد استفاده کنید. برای این کار خرده یخ را در کیسه فریزر ریخته و در دستمال گذاشته و هر بار ۵ دقیقه روی چشم بگذارید.
  • بهتر است ۳تا۴ ساعت بعد عمل استراحت نمایید و یا حداقل چشمان خود را بسته نگه دارید. در یکی دور روز اول سعی نکنید به زور چشم خود را باز کرده، نگاه کنید و یا از چشمان خود زیاد استفاده نمایید. اگر زیاد ناراحت بودید، آرام بخش و مسکن مصرف کرده و استراحت کنید.
  • پس از عمل تا چندین روز در محیطهای آلوده به گرد و خاک رفت و آمد نکنید.
  • کمی تاری دید پس از عمل طبیعی است رانندگی از هفته دوم عمل انجام شود همچنین از رانندگی در شب تا یکماه پرهیز شود. ولی بعضی از بیماران بخصوص کسانی که نمره بالای چشم دارند و یا بطور طبیعی مردمکشان گشاد است بمدت ۱۲-۶ ماه احساس خیرگی و ناراحتی در هنگام رانندگی در شب خواهند داشت.
  • درصورتیکه در روزهای اول حساسیت به نور منزل داشتید از عینک آفتابی استفاده نمایید ولی در محیطهای باز بیرون از منزل (در آفتاب) ضروری است تا ۵ ماه از عینک آفتابی استاندارد استفاده نمایید بخصوص در فصول گرم و نواحی حاره و کنار دریا.
  • بانوان محترم از لوازم آرایشی دور پلک و چشم تا یک هفته پس از عمل استفاده نکنند.
  • زمان شروع به کارهای چشمی ( رایانه و رانندگی و خواندن و نوشتن) بسته به کار متفاوت است و از فردای روز عمل ممکن می شود،  ولی بهتر است تا ۵ تا ۱۰ روز بعد از عمل کارها را سبک انجام دهیم. بهتر است به منظور کاهش ناراحتی ها حین کارهای چشمی، هر ۱۵ دقیقه کار با رایانه یا مطالعه کتاب را چند دقیقه متوقف کرده، به چشم استراحت دهیم..
  • پس از عمل حداقل نیاز به ۳ جلسه معاینه می باشد. ( فردای روز عمل -۴ روز بعد عمل برای برداشتن لنز پانسمان – سه تا ۶ ماه بعد از عمل). چنانچه چند روز اول بعد از عمل و قبل از برداشتن لنز قصد مسافرت دارید، جراح خود را مطلع سازید. از آنجا که به خاطر استفاده از قطره کورتن ممکن است فشار چشم افزایش یابد در صورتی که یکماه پس از عمل دید شما بدتر شد یا احساس بخار و بدتر شدن دید یا سردرد پیدا کردید،، با پزشک خود تماس بگیرید.
  • قابل ذکر است که دید شما پس از لازک و PRK در روز عمل بهتر است ولی در روز دوم و سوم کمی تاری دید خواهید داشت و روز چهارم دید شروع به بهتر شدن می کند و به تدریج تا ۱۰ روز الی ۱ ماه دید کاملتر می شود ولی برای ثابت شدن دید در موارد آستیگمات بالاتر از شماره یک و نیم و در موارد دوربینی زمان بیشتر حتی گاهی تا ۶ماه زمان نیاز است.
  • استفاده از لنزهای تماسی رنگی از یک ماه بعد از عمل با رعایت نکات بهداشتی بلامانع است.
  • گریه کردن اثر سوئی بر نتیجه عمل و چشم ندارد.
  • رنگ کردن موها از هفته دوم بلامانع است بشرطی که رنگ مو با چشم تماس نداشته باشد.
  • دود سیگار مستقیما روی چشم اثر ندارد ولی در کل سیگار و مشروبات الکلی برای سلامتی مضر و برای چشم عمل شده هم ترمیم زخم را بتاخیر می اندازد.
  • ورزشهای معمولی و نرمش مشکلی بعد از عمل ندارد ولی ورزشهای رزمی و بدنسازی نیاز به احتیاط بیشتر دارد و بهتر است تا ۲هفته اجتناب شود. از ورزش بوکس بدون کلاه ویژه اجتناب کنید.
  • اصطلاح فمتولیزر نام دستگاه لیزر برای برداشتن فلاپ در عمل لیزیک است ( بجای تیغ میکروکراتوم) چون برداشتن فلاپ با فمتو دقیق و با کمترین برش است لذا با درد و سوزش و اشکریزش کمتری همراه است. هزینه عمل فمتولیزر تقریبا دو برابر و بهرحال روش عمل لیزیک است نه لازک. نتایج آن هم شبیه لازک و PRK است.
  • حداقل فاصله یکماه بین جراحی زیبایی بینی مناسب است و گودی و کبودی دور چشم معمولا حدود ۳-۴ ماه بعد از عمل لازک کمتر میشود.
  • در افراد بالای ۴۰ سال دید دور بهبود می یابد ولی بعلت پیرچشمی در این سنین عینک مخصوص مطالعه لازم است، لذا افراد ۴۰ ساله و بالاتر بایستی در این مورد که بی عینکی دور یا نزدیک را ترجیح میدهند ، تصمیم گیری کنند.
  • موفقیت جراحی لازک حدود ۹۷ درصد است که در موارد شماره عینک بالا ، دوربینی یا شماره مثبت عینک و آستیگمات بالا میزان موفقیت کمتر می شود. احتمال برگشت و نیاز به عمل مجدد ۳۳ درصد برای دو چشم است. البته توجه داشته باشید که گاهی نمره چشم با لیزر، و یا بدون لیزر ممکن است تدریجا در سنین بالا هم اتفاق بیفتد و علت آن هم مشخص نمی باشد.
  • عوارض حدود ۳ درصد برای هر چشم است که شامل پخش نور ،کدورت قرنیه (که در شماره های بالا بیشتر است )، حساسیت به نور و عفونت قرنیه در صورت عدم رعایت بهداشت می باشد. بیشتر این مشکلات گفته شده قابل پیشگیری و درمان می باشد.

جراحی لازک با دستگاه بسیار جدید و دقیق آلگرتو در کلینیک های معروف سطح شهر تهران انجام می شود. درست است که پیشرفته و سالم بودن دستگاه مهم است، اما مهمتر از آن دانش و تجربه پزشک معالج می باشد.

fa_IRPersian