قوز قرنیه
قوز قرنیه یا کراتوکونوس بیماری پیشروندهای است که معمولاً در سنین نوجوانی یا اوایل دهه دوم زندگی بروز میکند. در این بیماری قرنیه نازک شده و شکل آن تغییر میکند. قرنیه به طور طبیعی شکلی گرد یا کروی دارد ولی در کراتوکونوس قرنیه برآمده و مخروطی شکل میشود. این مسئله بر روی انکسار نور هنگام ورود به چشم تأثیر گذاشته و سبب ایجاد اشکال انکساری و کاهش وضوح بینایی میشود. کراتوکونوس ممکن است در یک یا هر دو چشم رخ دهد ولی در 90% موارد در هر دو چشم دیده میشود.
علل:
عامل ایجاد کننده کراتوکونوس مشخص نیست ولی از نظر آسیب شناسی تخریب لایههای داخلی تشکیل دهنده قرنیه موجب نازک شدن قرنیه و تغییر شکل آن میشود. این بیماری ممکن است ژنتیکی باشد زیرا گاه بیماران متعددی در یک خانواده دیده میشوند.
علائم و نشانهها:
علائم این بیماری در دهه دوم زندگی آغاز میشوند. تاری دید معمولاً تنها علامت بیماری است که ممکن است با نزدیک بینی و آستیگماتیسم پیشرونده همراه باشد. بیمار همچنین ممکن است دچار هاله بینی و حساسیت به نور باشد.
تشخيص:
تشخیص کراتوکونوس ممکن است به دلیل بروز و پیشرفت آهسته آن مشکل باشد. در معاینه قرنیه مخروطی به نظر رسیده و در موارد شدید هنگامی که بیمار به پایین نگاه میکند، پلک تحتانی دندانه دار به نظر میرسد.
پیشگیری و درمان:
در انواع خفیف بیماری، عینک یا لنز تماسی سخت ممکن است کمک کننده باشد زیرا این لنزها قابلیت بیشتری برای اصلاح استیگاتیسم نامنظم ناشی از کراتوکونوس دارند ولی با پیشرفت بیماری و نازکتر شدن و تغییر شکل بیشتر قرنیه این درمانها دیگر چندان کارساز نخواهد بود.
قرار گیری مناسب لنز بر روی قرنیه مبتلا به کراتوکونوس کاری ظریف و زمانگیر است. این فرایند با نازکتر شدن و تغییر شکل بیشتر قرنیه نیاز به تکرار داشته و نسخه بیمار باید مجددا تغییر داده شود.
در صورتی که قرنیه قادر به تحمل لنز سخت نبوده و یا لنز توانایی اصلاح دید بیمار را نداشته باشد قدم بعدی پیوند قرنیه یا کراتوپلاستی میباشد. ممکن است بیمار حتی بعد از پیوند قرنیه برای دید بهتر به عینک و یا لنز نیاز داشته باشد.
در حال حاضر در بیمارانی که قادر به تحمل لنزهای سخت نیستند و از طرفی انجام پیوند قرنيه بدلیل عوارض آن در آنها توصیه نمیشود از روشهای جدیدتری نظیر قرار دادن حلقههای داخل قرنیه استفاده میشود. مطالعه بر روی این روش در چند سال اخیر در جریان بوده و نتایج نشان دهنده بهبود نسبی بیماران است؛ هر چند نشان داده نشده است که این روش مانع پیشرفت بیماری شود.
روش جدیدی که اخیرا در برخی بیماران مبتلا به قوز قرنیه مورد استفاده قرار میگیرد شامل استحکام بخشیدن بهبافت قرنیه میباشد که به طور سرپایی و با چکاندن یک قطره حاوی ریبوفلاوین و سپس تابش نور فوق بنفش به قرنیه انجام میگیرد.
بدلیل نازکی پیشرونده قرنیه در بیماران مبتلا به کراتوکونوس انجام هیچکدام از اعمال جراحی اصلاح عیوب انکساری نظیر لیزیک و لیزر توصیه نمیشود.