جسم خارجي قرنيه، ملتحمه
شايع ترين اجسام خارجي كه وارد چشم مي شوند عبارتند از ذرات ريز فلزي، چوبي يا گرد و غبار. بعضي از شرايط مانند آب و هواي طوفاني، نجاري يا كارهاي صنعتي، باغباني يا بعضي از ورزش هاي خاص احتمال ورود جسم خارجي به چشم را افزايش مي دهند. براي جلوگيري از ورود اجسام خارجي به چشم بهتر است در اين شرايط از عينك هاي محافظ يا پوشش هاي چشمي استفاده كنيد و از ماليدن چشم خود با دست يا دستكش خودداري كنيد زيرا ممكن است قطعات كوچك فلز يا چوب به آنها چسبيده باشد.
توجه: اگر احساس كرديد كه يك جسم خارجي وارد چشم شما شده است، به هيچ عنوان از قطره هاي بي حس كننده استفاده نكنيد و در اولين فرصت به چشم پزشك مراجعه كنيد.
اگر جسم خارجي قرنيه و ملتحمه به موقع خارج نشود، مي تواند عوارضي مانند دردهاي طولاني، عفونت يا نكروز (از بين رفتن) بافت هاي داخل چشمي را ايجاد كند.
تشخيص جسم خارجي قرنيه چگونه انجام مي شود؟
- معاينه چشم به وسيله Slit-Lamp. اگر جسم خارجي كه وارد چشم شما شده فلزي باشد، معمولاً چشم پزشك مي تواند يك حلقه زنگ زدگي را در اطراف محل ورود جسم خارجي به چشم مشاهده كند.
- استفاده از نوارهاي فلئورسئين. زماني كه به چشم در زير اشعه ماوراي بنفش نگاه مي شود اين مواد مي توانند سوراخ شدگي قرنيه كه با خروج مايع زلاليه همراه است را نشان دهند. در صورت مثبت بودن اين تست كه Seidel Sign ناميده مي شود، احتمال سوراخ شدگي كره چشم وجود دارد و سريعاً بيمار بايد به مركزي كه داراي چشم پزشك مجرب و يا متخصص شبكيه است ارجاع داده شود.
- اندازه گيري شدت بينائي Visual Acuity
- اگر جسم خارجي بسيار كوچك باشد و به روش هاي فوق مشاهده نشود، انجام CT به تنهایي يا همراه با اولتراسونوگرافي ضروري است.
علائم ورود جسم خارجي در قرنيه و ملتحمه كدامند؟
- درد و تحريك چشم كه ممكن است خفيف، متوسط يا شديد بوده و با حركت چشم يا پلك ها بيشتر شود.
- احساس جسم خارجي و سنگ ريزه در چشم
- اشك ريزش
- ممكن است بيمار از تاري ديد يا نور گريزي نيز شكايت داشته باشد.
درمان جسم خارجي قرنيه چگونه انجام مي گيرد؟
- استفاده از قطره هاي بي حسي موضعي
- برداشتن جسم خارجي بايد توسط چشم پزشك و زير Slit Lamp انجام گيرد و اين كار معمولاً با استفاده از يك سوزن سر نازك كه ممكن است چشم پزشك تغييراتي در سر آن ايجاد كند انجام مي گيرد.بهتر است حتي الامكان برداشتن جسم خارجي توسط سواب هاي با نوك كتاني انجام نشود زيرا آنها سطح بيشتري از قرنيه را خراش مي دهد.
- پماد آنتي بيوتيك و پانسمان فشاري. پانسمان كردن چشم توسط بعضي از چشم پزشك ها صورت مي گيرد زيرا با كم كردن حركت پلك ها امكان صدمه بيشتر به قرنيه كمتر شده و درد بيمار كاهش مي يابد.
- بيمار بايد هر روز تا بهبود كامل محل ورود جسم خارجي به دليل وجود احتمال عفونت معاينه شود.
- از قطره هاي بي حسي براي درمان درد بيماران براي مصرف روزانه نبايد استفاده كرد زيرا مي توانند باعث تاخير در بهبودي و حتي اسكار دائمي قرنيه شده و در صورت وقوع آسيب هاي بيشتر به چشم مانع از بروز علائم مربوط به آن شوند.
- استفاده از قطره هاي كورتون ممنوع است زيرا مي تواند باعث تاخير در روند بهبودي شده و خطر عفونت را افزايش دهد.
تا زمان مراجعه به يك چشم پزشك لازم است از اقدامات زير خودداري كنيد:
- از ماليدن چشم ها خودداري كنيد و سعي كنيد تا هنگام مراجعه به پزشك چشمان خود را بسته نگاه داريد.
- از لنزهاي تماسي استفاده نكنيد.
- از پلك زدن زياد خودداري كنيد زيرا مي تواند باعث تحريك بيشتر شود.