كليات جراحي عيوب انكساري

مروری بر عیوب انکساری و درمان های رایج

برای به دست آوردن بهترین دید توسط چشم ، باید نورهای مختلفی که از شی موردنظر ساطع میشوند در مرکز بینایی در شبکیه به هم برسند که سطح قرنیه و عدسی نقش مهمی در این میان دارند ، سپس این نورها توسط پایانه های حساس عصبی در مرکز مربوطه در مغز پردازش شده و سبب شود که ما اشیاء را ببینیم .

عوامل مؤثر در انکسار نور و نمره چشم دخیل هستند که شامل :

شکل قرنیه، قدرت عدسی چشم و اندازه چشم می باشند و  عواملی هستند که مسوول واضح بودن تصاویر اشیا بر روی شبکیه می‏ باشند. برای اینکه فردی بدون عینک بتواند بینایی کاملی داشته باشد لازم است تمامی این اجزا در تناسب با یکدیگر باشند. در غیر این صورت عیوب انکساری شامل نزدیک بینی، دوربینی،آستیگماتیسم و پیرچشمی ایجاد می‏ شود. واحد اندازه گیری عیوب انکساری دیوپتر است. دیوپتر نشان‏ دهنده میزان نمره عینک شماست. هرچه میزان دوربینی یا نزدیک‏ بینی بیشتر باشد، نسخه عینک شما نمره بالاتری دارد. منفی بودن شماره عینک به معنای میوپی(نزدیک بینی) و مثبت بودن شماره چشم شما به معنای هایپروپی(دوربینی) است .

دید 10/10 به چه معناست؟

دید بیماران با تابلویی شامل اندازه های مختلف حرف E در جهات مختلف اندازه‏ گیری می‏ شود که به تایلوی اسنلن معروف است و یک فرد با دید طبیعی چشم در فاصله 6 متری ردیف 10/10 را می بینید. دید 10/6 در یک بیمار به این معنا است که در فاصله 6 متری تنها 6 ردیف از 10 ردیف حروف E را تشخیص میدهد .

نمره عینک

نمره عینک با 3 عدد مشخص می‏ شود: برای مثال شماره 90×25/1 – 2- نمره یک عینک است. عدد اول نشان دهنده میزان دوربینی یا نزدیک بینی است. علامت جلویی آن نشان دهنده نزدیک بینی (علامت منفی) یا دوربینی (علامت مثبت) است. عدد دوم (25/1) نشان دهنده میزان آستیگماتیسم شماست. این عدد ممکن است با علامت مثبت یا منفی نوشته شود. عدد سوم (90) محور آستیگماتیسم را نشان می‏ دهد. برای مثال 90 نشان دهنده عمودی بودن محور آستیگماتیسم است. بنابراین شماره 90×25/1 – 2-بدین معناست که بیمار نزدیک بینی متوسط و آستیگماتیسم متوسط در محور عمودی دارد.

انواع عیوب انکساری 

• نزدیک بینی ( میوپی ) 

نزديک بيني يا ميوپي، در چشم پزشکي به حالتي اطلاق مي شود که اجسام نزديک به وضوح ديده مي شوند، ولي اجسام دور به خوبي ديده نمي شوند.
مجموعه ‌اي از عوامل ژنتيکي و محيطي در ايجاد نزديک‌بيني موثر هستند.
سابقه خانوادگي مهم ترين عامل زمينه ‌ساز براي نزديک ‌بيني است، اما انجام مرتب کارها در فاصله نزديک به چشم نيز، احتمال بروز نزديک ‌بيني را افزايش مي ‌دهد.
همانگونه که در بالا ذکر شد براي آن که جسمي به طور واضح ديده شود، لازم است که پرتوهاي نوراني به طور دقيق بر روي شبکيه ي چشم متمرکز شوند.
نزديک بيني هنگامي به وجود مي آيد که يا کره چشم شما خيلي بزرگ شده باشد، يا انحناي قرنيه خيلي زياد شده باشد. در نتيجه ي حالات فوق، پرتوهاي نوراني وارد شده به چشم،جلوی شبکیه متمرکز شده و به خوبي روي شبکيه چشم متمرکز نمي شوند.

• دوربینی ( هیپروپی )
  در این اختلال که ناشی از کوتاه بودن قطر قدامی- خلفی کره چشم یا کاهش انحنای قرنیه می باشد، تصویر اشیاء در پشت پرده شبکیه تشکیل می شود. فرد هم اشیاء نزدیک و هم اشیاء دور را تار می بیند، اما تاری دید نزدیک شدیدتر از تاری دید دور است. این اختلال که مانند نزدیک بینی، اغلب ارثی می باشد با افزایش سن و کاهش قدرت تطابق عدسی، تشدید می شود.

پیر چشمی 

در پیرچشمی دامنه تطابق چشم فرد به حدی کاهش می یابد که در نزدیک ترین فاصله ی مورد نظر، بینایی واضح و راحتی نخواهد داشت. پیرچشمی بخشی از روند طبیعی افزایش سن می ‏باشد.در واقع انعطاف پذیری عدسی های چشم کم می شود و سفت می شوند. ماهیچه هایی که عدسی را کنترل می کنند،‌ ضعیف می شوند و توانایی کافی را برای خم کردن و پهن کردن عدسی ها جهت تمرکز نور روی شبکیه نخواهند داشت، در نتیجه چشم برای تمرکز روی اشیاء مشکل پیدا خواهد کرد. در سنین جوانی، عدسی چشم بسیار انعطاف پذیر بوده، قطر آن برای دیدن اشیاء دور و نزدیک به راحتی تغییر می کند. بعد از سن 45 سالگی، عدسی سفت تر می شود و قابلیت تطابق خود را از دست می دهد، در نتیجه فرد دیگر به راحتی قادر به مطالعه و انجام کارها از فاصله نزدیک نیست. این حالت پیر چشمی نامیده می شود که در غیاب سایر بیماری ها، یک حالت طبیعی تلقی می شود. ولی ممکن است همراه با سایر اختلالات از قبیل نزدیک بینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم باشد.

• آستیگماتیسم 

  آستیگماتیسم اختلال بسیار شایعی است و اکثر افراد درجاتی از این اختلال را دارند. آستیگماتیسم شدید در اغلب موارد ارثی است. قرنیه طبیعی صاف وگرد است و انحنای آن در همه محورها یکسان است. آستیگماتیسم معمولاً زمانی اتفاق می افتد که سطح قرنیه دارای انحنای غیر قرینه باشد. در این حالت به دلیل انکسار غیر قرینه امواج نورانی در قسمت های مختلف قرنیه، تصاویر بطور دقیق بر روی شبکیه متمرکز نمی شوند و هم تصویر اشیاء دور و هم اشیاء نزدیک، تارتر از حالت طبیعی به نظر می رسند. در این اختلال، قرنیه به جای حالت کروی شبیه مقطعی از توپ بیس بال می باشد، که این حالت، باعث می شود تا تصویر اشیاء، در دو نقطه جداگانه بر روی شبکیه تشکیل شود.

روش های اصلاح عیوب انکساری 

• عینک 

  استفاده از عینک آسان ترین روش اصلاح عیوب انکساری است. تعویض نمره عدسی آن به راحتی انجام می گیرد ودر ضمن باعث محافظت چشم ها در مقابل نور خورشید نیز می شود. برای اصلاح پیر چشمی می توان از عینک های دو کانونی استفاده کد که قسمت پایینی آن برای مطالعه مورد استفاده قرار می گیرد.

• لنزهای تماسی 

  در حال حاضر لنزهای تماسی متعددی در دسترس می باشند. انتخاب نوع مناسب لنز بستگی به نوع عیب انکساری و روش زندگی و فعالیت های معمول فرد دارد.
  لنزهای تماسی و عینک با تمرکز نور بر روی پرده شبکیه باعٍث تصحیح بینایی می شوند.

• ورزشهای چشمی، ویتامینها و قرص ها شواهد علمی کافی مبنی بر موثر بودن این روش ها در بهبود نمره چشم وجود ندارد.

جراحی عیوب انکساری

اکثر روش های جراحی عیوب انکساری با اصلاح انحنای قرنیه ( پنجره شفاف جلوی چشم )، باعث بهبود بینایی می شوند. در درمان نزدیک بینی، با انجام جراحی، انحنای قرنیه کاهش یافته، قدرت انکساری قرنیه کم می شود و این موضوع باعث تشکیل تصویر بر روی پرده شبکیه می شود. در جراحی دوربینی نیز دقیقاً عکس این موضوع اتفلق می افتد. در آستیگماتیسم که انحنای قرنیه در یک جهت با جهات دیگر آن متفاوت است، جراحی باعث اصلاح انحنای قرنیه در محور آستیگماتیسم و یکسان شدن انحنا در همه محورها می شود.

روش های جراحی عیوب انکساری

•  لیزیک( LASIK)
• لازک (LASEK )
• PRK
• فمتولیزیک ( Femto LASIK )
• اپی لیزیک  ( EpiLASIK )
• لنز داخل چشمی ( Phakic IOL )